Όλοι για Όλους, Όλοι για Έναν, Ένας για Όλους και ο Καθένας για τον Εαυτό του…
Τι είναι ευθύνη τελικά; Μία λέξη μόνο, μα με τεράστιες διαστάσεις. Δεν είναι μόνο οι πλημμύρες, η καταστροφική καλοκαιρινή πυρκαγιά του 2021, ούτε η σφοδρή χιονόπτωση των τελευταίων ημερών. Είναι η αδυναμία στην κάθε περίσταση, η οποία μπορεί ανά πάσα στιγμή να προκύψει, να διατηρηθεί η λειτουργικότητα της καθημερινότητας. Φυσικά, όταν αυτό δεν γίνει εφικτό, τότε όλοι αρχίζουν να ψάχνουν τον/την/τους υπαιτίους.
Σίγουρα, η απόδοση ευθυνών είναι μία διαδικασία, που πρέπει να γίνει όχι μόνο για λυτρωτικούς, αλλά κυρίως για πρακτικούς λόγους. Η αποκατάσταση της αλήθειας λειτουργεί ως απόδοση δικαιοσύνης, αλλά ταυτόχρονα ως παραδειγματισμό. Παραδειγματισμό για αποφυγή ίδιων λαθών, όπως η μη επανάληψη αναποτελεσματικών μέτρων, ούτως ώστε να μην ξαναζήσουμε παρόμοιες καταστάσεις.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε εν τούτοις, πως όταν μία κατάσταση δεν έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα, όλοι έχουν κατά κάποιον τρόπο μερίδιο ευθύνης, άλλοι βέβαια περισσότερο και άλλοι σαφώς λιγότερο. Η προέκταση της ευθύνης ενός ανθρώπου ποικίλλει από την άρχουσα θέση του και από την συγκυρία την οποία καλείται να αντιμετωπίσει. Όμως ανεξάρτητα του μεγέθους της, πάντα έχει ένα μερίδιο που του αναλογεί ως υπεύθυνος πολίτης και το οποίο ο ίδιος απαιτείται να επωμιστεί. Με αφορμή την φετινή χιονόπτωση λοιπόν, θα ήθελα να θίξω το ζήτημα της ατομικής καθώς και συλλογικής ευθύνης.
Αρχικά, αξίζει να σημειωθεί πως, η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία είχε πολύ σωστά μελετήσει και ενημερώσει από μέρες για τις ερχόμενες πολικές θερμοκρασίες, όπως και την έντονη χιονόπτωση, που πολύ σωστά προέβλεψαν. Η επιστήμη λειτούργησε σωστά, μας προειδοποίησε για τον πολύ απλό λόγο να γνωρίζουμε τι μέλλετε και να λάβουμε τα μέτρα μας. Μας γνωστοποίησε λοιπόν, τις δυσμενείς συνθήκες με απώτερο σκοπό να προετοιμαστούμε για τις συνέπειες των καιρικών συνθηκών, που προμηνυόταν.
Συνεπώς, ουδείς δεν ξαφνιάστηκε, ούτε θα ήταν πρέπον να επικαλεστεί δικαιολογίες με δηλώσεις, πως βρεθήκαμε όλοι προ εκπλήξεως μπροστά σε πρωτόγνωρες συνθήκες. Υπάρχει λόγος που γίνεται η πρόγνωση του καιρού, και ο λόγος αυτός είναι η γνώση. Άρα, οι αρμόδιοι φορείς είχαν τη γνώση, ήξεραν δηλαδή τι έρχεται, ωστόσο παρόλο που υπήρχε η δυνατότητα και ο χρόνος για μία κατάλληλη προετοιμασία, αυτή δεν έγινε στο βαθμό που έπρεπε, για να υπάρξει διαφύλαξη της άμεσης προστασίας και λειτουργικότητας του τόπου μας. Θεωρείται αδιανόητο εν έτος 2022, ο κόσμος να μην έχει το απαραίτητο σθένος να προβεί ο καθένας τόσο σε προσωπικό, αλλά ταυτόχρονα και σε συλλογικό επίπεδο, σε ενέργειες που θα κριθούν καταλυτικές στην εκάστοτε κατάσταση.
Σίγουρα, η τοπική αυτοδιοίκηση διατελεί ένα έργο, στο οποίο εμπίπτει να ενεργήσει από μέρους της όπως της αρμόζει απέναντι στον πολίτη, ώστε να διαφυλάξει ως ένα βαθμό την ασφάλειά του. Στο σημείο όμως που τελειώνει το μερίδιο ευθύνης της τοπικής αυτοδιοίκησης αρχίζει το ατομικό. Ο κάθε άνθρωπος οφείλει ως ατομική οντότητα να πράξει ως ένα σημείο, τα δέοντα και να μην απαιτεί προσδοκίες, οι οποίες χαρακτηρίζονται παράλογες και αδύνατες.
Κανείς δεν είναι πιο πάνω κανενός. Όλοι είμαστε ίσοι, όλοι αξίζουμε σε αυτήν την κοινωνία και διεκδικούμε ίσα δικαιώματα. Ο εγωκεντρισμός, η εγωπάθεια καθώς η αλαζονική ατομικότητα δεν υπονομεύουν μόνο την υγιή κοινωνικότητα, αλλά εντείνουν την ανευθυνότητα του αλαζόνα.
Η ατομική ευθύνη δεν υπάγεται σε νομικό πλαίσιο. Η απουσία της ατομικής ευθύνης δεν είναι μία πράξη δικάσιμη που διώκεται νομικά, έχει να κάνει με τον άγραφο νόμο της ευσυνειδησίας του ατόμου και το ατομικό του χρέος απέναντι στο εαυτό του πρωτίστως και έπειτα στο σύνολο. Άλλωστε ο εκφοβισμός της αστυνόμευσης δεν προάγει ηθικά σωστούς πολίτες, καταφέρνει μόνο να τους καθιστά απλά νομοταγής, διότι η ατομική ευθύνη είναι αποτέλεσμα γαλουχίας χρόνων και υιοθέτησης συγκεκριμένης νοοτροπίας.
Ο άνθρωπος που μεριμνά για το ατομικό του θέλω, προάγει έμμεσα το συλλογικό καλό. Κρίνεται καταστροφική, ανώφελη και άδικη η απαίτηση περαιτέρω προσοχής συγκεκριμένων πολιτών, εις βάρος των συμπολιτών τους. Ουδείς εστί υποδεέστερος κανενός. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση στο βαθμό που κρίνεται απαραίτητο, οφείλει αφενός να είναι δίπλα στους συντοπίτες της με ό,τι αυτό της αναλογεί και αφετέρου με τον ίδιο τρόπο σε όλους δίχως ακούσιες εξαιρέσεις.
Επιπροσθέτως, υπάρχουν και εκείνοι οι πολίτες, που σε προσωπικό επίπεδο αναλαμβάνουν την ατομική τους ευθύνη. Για παράδειγμα, στην περίπτωση της χιονόπτωσης, έλαβαν υπόψη τις προσωπικές τους υποχρεώσεις και ήταν προετοιμασμένοι για τις συνέπειες της κακοκαιρίας που θα ερχόταν. Αν και αυτοί οι άνθρωποι σε προσωπικό επίπεδο έκαναν ό,τι μπορούσαν, θεωρούν παρά όλα τούτα πως κινδύνεψαν εξαιτίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Πιστεύουν, πως ο Δήμος δεν στήριξε τις δικές τους προσπάθειες με το να μην λάβει τα απαραίτητα μέτρα έναντι της «ΕΛΠΙΔΑΣ», προβάλλοντας μία γενικότερη απραγία.
Αν όντως ισχύει κάτι τέτοιο, αν δηλαδή, ο Δήμος δεν έπραξε τα δέοντα, τότε ίσως πρέπει να προβούν σε μία αξιολόγηση. Ίσως, πρέπει να αναλογιστούν ως άτομα που ψηφίζουν και έχουν τα εκλογικά τους δικαιώματα στον τόπο τούτο, αν θα έπρεπε να τους εμπιστευτούν στις επόμενες εκλογές. Αν επίσης τους είχαν δείξει την εμπιστοσύνη τους στις προηγούμενες εκλογές, τότε πιθανόν να χρειάζεται να επαναξιολογήσουν τα κριτήρια τους και να αναλάβουν την ευθύνη της εκλογικής τους επιλογής.
Συνοψίζοντας, οι πολίτες απαιτούν και έχουν δικαιώματα, αλλά και υποχρεώσεις. Ηθική τους υποχρέωση η ατομική τους ευθύνη. Δεν γίνεται όλα να υλοποιούνται αποκλειστικά από το κράτος ή την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Όπου, σε τελική ανάλυση, αυτοί που διοικούν είναι η επιλογή μας την ώρα των εκλογών. Συνεπώς, ας σκεπτόμαστε ορθότερα, πιο λογικά και φυσικά να αναρωτηθούμε εάν οι άνθρωποι που επιλέγουμε να μας αντιπροσωπεύσουν είναι άξιοι και ικανοί των καθηκόντων που καλούνται να αναλάβουν, χωρίς άλλα κριτήρια μικροπολιτικής ή ιδιοτελής σκέψης.
Εμείς είμαστε ουσιαστικά που επιλέγουμε ποιος θα μας διοικεί, συνεπώς αποτελεί μεγάλη ευθύνη η ψήφος μας. Κλείνοντας, το μήνυμα των ημερών είναι η συνύπαρξη τεσσάρων παραγόντων. Όλοι για όλους, όλοι για έναν, ένας για όλους και ο καθένας για τον εαυτό του.
