Θυελλώδεις έρωτες, εμβληματικά οικήματα, θάνατος και κατάρα, όλα αυτά σημάδεψαν τη ζωή της Δούκισσας της Πλακεντίας. Μια μέρα σαν σήμερα, 19 Δεκεμβρίου του 1847, ξέσπασε πυρκαγιά στην κατοικία της Σοφία ντε Μαρμπουά, πιο γνωστή ως Δούκισσα της Πλακεντίας επί της οδού Πειραιώς, με αποτέλεσμα να αποτεφρωθεί το ταριχευμένο σώμα της κόρης της, Ελίζας, που η Δούκισσα διατηρούσε σε φέρετρο – βιτρίνα στο υπόγειο. οι κάτοικοι της Αθήνας μαθαίνουν τα νέα και χτίζουν μύθους…
Ποια ήταν όμως η Δούκισσα της Πλακεντίας που σημάδεψε με το πέρασμά της από την Ελλάδα ολόκληρη εποχή; Η Δούκισσα της Πλακεντίας, Σοφία ντε Μαρμπουά, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα, θεωρείτο εκκεντρική προσωπικότητα. Η Σοφία είχε γεννηθεί το 1785 στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ υπήρξε φιλελληνίς, κόρη Γάλλου διπλωμάτη και σύζυγος του Δούκα της Πλακεντίας (σημερινή Πιατσένσα), πόλης στη βόρεια Ιταλία που είχε κατακτήσει ο Ναπολέων.
Κατά τη διάρκεια της
Ελληνικής Επανάστασης, η Δούκισσα και η κόρη της Ελίζα, διέθεσαν υπέρογκα ποσά από την περιουσία τους για τον αγώνα των Ελλήνων. Λέγεται ότι η Δούκισσα της Πλακεντίας δαπάνησε για την Ελλάδα γύρω στις 40.000 δραχμές, ποσό υπερβολικά υψηλό για την εποχή. Η Δούκισσα και η μοναχοκόρη της εγκαταστάθηκαν το 1829 στην Ελλάδα· η έντονη προσωπικότητα της Σοφίας άφησε βαθύ το χνάρι της στου Όθωνα τα χρόνια…
Από τον Καποδίστρια στον Νταβέλη…
Η ζωή της Σοφία ντε Μπραμπούα σημαδεύτηκε από δυνατούς έρωτες, θάνατο και πάθη.: Υπήρξε ερωμένη του βασιλιά Λουδοβίκου Α’ της Βαυαρίας – πατέρα του «δικού» μας Όθωνα – με τον οποίο μάλιστα απέκτησε παιδί, που δεν αναγνώριζε ο Λουδοβίκος. Γνώρισε στο Μόναχο ερωτεύτηκε και νυμφεύθηκε τον κερκυραίο κόμη Σπύρο Θεοτόκη. Λέγεται ότι η Δούκισσα της Πλακεντίας είχε θυελλώδη σχέση με τον Ιωάννη Καποδίστρια που, όταν έληξε άδοξα, μετατράπηκε σε απύθμενο μίσος. Η Δούκισσα έγινε φανατική αντίπαλος του Καποδίστρια δικαιολογώντας τη στάση της ως αντίδραση στην αυταρχική πολιτική του Κυβερνήτη. Όσοι γνώριζαν όμως έλεγαν ότι ο έρωτας ήταν η αιτία!
Ο αστικός μύθος έλεγε, ψιθυριστά, στην εποχή της Δούκισσας ότι ο λήσταρχος Νταβέλης ήταν από τους άνδρες που απόλαυσαν τα ερωτικά της θέλγητρα. Αυτό μάλλον ήταν υπερβολή και ακριτομυθία, όμως δεν ήταν καθόλου υπερβολή το ειδύλλιο με τον ληστή Σπύρο Μπιμπίση, που την είχε απαγάγει, αλλά την απελευθέρωσε έπειτα από την λύτρων.
Ακούγονταν πολλά για τη Δούκισσα της Πλακεντίας, όπως ότι τα σκυλιά της κατασπάραζαν μια φορά το χρόνο τους επαίτες που χτύπαγαν την πόρτα της… Η κόρη της, η εκπάγλου καλλονής Ελίζα πέθανε από την καημό της για την απώλεια του εραστή της, υπασπιστή του βασιλιά Όθωνα, Ηλία Κατσάκο Μαυρομιχάλη ανιψιό του θρυλικού Πετρόμπεη. Η μητέρα της την ταρίχευσε για να την έχει πάντα κοντά της!
Τα οικήματα της Σοφία ντε Μπραμπούα στην Αττική είναι εμβληματικά: Η Βίλα Ιλίσσια επί της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας που αναγέρθηκε σε σχέδια του εμβληματικού αρχιτέκτονα Σταμάτη Κλεάνθη. Από το 1930 η Βίλα Ιλίσια στεγάζει το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.
Το Καστέλο της Ροδοδάφνης πιο γνωστό ως Πύργος Δουκίσσης Πλακεντίας, στον λόφο Κουφού στην Πεντέλη, που από το 1961 μέχρι το 1964 κατοικήθηκε από το τότε διάδοχο Κωνσταντίνο. Επίσης ανήγειρε πάντα σε σχέδια του Κλεάνθη και του Χάνσεν και τρεις οικίες, τη Maisonette, την Plaisance και τον Tourelle.
Με χρήματα της Δούκισσας κατασκευάστηκε το 1841-1842 η γέφυρα της ρεματιάς του Χαλανδρίου από τον Αλέξανδρο Γεωργαντά και τον Δανό Κρίστιαν Χάνσεν. Είναι η παλαιότερη σωζόμενη γέφυρα της περιοχής των Αθηνών.
Η πυρκαγιά που κατέστρεψε το σπίτι όπου κατοικούσε προσωρινά και η απώλεια της ταριχευμένης κόρης της, διατάραξε τον ψυχικό κόσμο της Δούκισσας·
Σύμφωνα με έναν ακόμα αστικό μύθο, μια κατάρα κατάτρυχε την Δούκισσα: Μάντισσα της είχε πει ότι θα πέθαινε μόλις ολοκλήρωνε κάποιο από τα οικήματά της. Λέγεται πως αυτός ήταν και ο λόγος που ποτέ δεν αποπερατώθηκε κάποιο από τα σπίτια τα οποία προορίζονταν να κατοικίσει.
Στα τελευταία χρόνια της ζωής της, η Δούκισσα είχε παραμορφωθεί λόγω της υδρωπικίας, από την οποία έπασχε ενώ είχε γίνει παράξενη και κακότροπη. δεν δεχόταν σχεδόν καμία επίσκεψη, είχε κλειστεί στον μικρόκοσμο των πεποιθήσεών της, της «θρησκεία» της, ένα μείγμα ιουδαϊσμού και μωαμεθανισμού.
Το ταφικό μνημείο της ΔούκισσαςΗ Δούκισσα της Πλακεντίας πέθανε τον Μάιο του 1854 σε ηλικία 69 χρονών. Ο μοναδικός κληρονόμος της, ο ανιψιός της, πούλησε τα περισσότερα από τα κτήματά της στο Ελληνικό Δημόσιο.
Η εφημερίδα «Ελπίς» στο φύλλο της 17ης Μαΐου του 1854 έγραφε: «Αι μικραί ιδιοτροπίαι της ουδένα έβλαψαν, πολλούς όμως ωφέλησαν και ουδαίν αφαιρούσι του σεβασμού τον οποίον το Κοινόν έφερεν προς αυτήν, ως γυναίκα ενάρετο και φιλάνθρωπον». Το ταφικό της μνημείο βρίσκεται και ακόμη σώζεται κοντά στην πλατεία Πεντέλης.
Αυτή ήταν συνοπτικά η Δούκισσα της Πλακεντίας, που την θυμίζει πλέον ο ομώνυμος σταθμός του μετρό…
